Đối mặt với bối cảnh liên tiếp xảy ra các cuộc đình công, Chính phủ Pháp vẫn tiếp tục thực hiện các chính sách cải tổ ngành đường sắt, đồng thời đề ra các sáng kiến nhằm củng cố việc kinh doanh vận tải hàng hóa và vận tải hành khách của Công ty Đường sắt Quốc gia Pháp (SNCF).

Với tình hình các dịch vụ đường sắt trên toàn nước Pháp đang trong tình trạng hỗn loạn hoặc chững lại do các vụ biểu tình có tổ chức, Quốc hội Pháp đã bỏ phiếu, với 454 phiếu thuận trên 80 phiếu chống, thông qua đạo luật cải tổ ngành đường sắt đã được Hội đồng bộ trưởng phê chuẩn từ tháng 3/2018. Những đề xuất này đã được các phe phái chính trị như hiệp hội liên đảng đang cầm quyền do Tổng thống Macron lãnh đạo cũng như các đảng ôn hòa và các đảng thuộc cánh hữu ủng hộ. Tuy nhiên, các đảng xã hội lại phản đối những đề xuất này.

Đạo luật này đưa các yêu cầu mới của Gói Đường sắt Thứ 4 của Liên minh Châu Âu vào luật của Pháp, cho phép cạnh tranh trên thị trường mở đối với các dịch vụ hành khách nội địa từ năm 2020 và yêu cầu đấu thầu cạnh tranh đối với các hợp đồng dịch vụ công ích trước năm 2023. Đồng thời, đạo luật cũng bao gồm những phản hồi của chính phủ về bản nhận định của ông Spinetta, nguyên Tổng Giám đốc Air France về tình hình của ngành đường sắt Pháp. Những phản hồi này được Thủ tướng Edouard Phillippe đề cập ngày 26/02/2018. Thay đổi này sẽ dẫn đến việc hợp nhất 3 công ty công ích thuộc SNCF thành một công ty nhà nước cùng với việc áp dụng các biện pháp để giảm mức độ thua lỗ trầm trọng của các đơn vị quản lý kết cấu hạ tầng.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Pháp, bà Elisabeth Borne, đã thông qua các nghiên cứu về tác động tiềm tàng của việc mở cửa thị trường, xem xét những tác động của việc cạnh tranh trên các tuyến đường sắt cao tốc, đấu thầu các dịch vụ hành khách địa phương và tái cơ cấu SNCF để tạo ra “một tập đoàn tích hợp hơn nhưng vẫn linh hoạt”.

Theo dự đoán, những thay đổi của thị trường lao động sẽ gây ra nhiều tranh cãi hơn. Các đề xuất về lập pháp bao gồm những điều kiện để đảm bảo việc chuyển đổi nhân viên giữa các đơn vị khai thác đường sắt. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm từ việc tái cơ cấu SNCF bị thất bại vào năm 1995 do một chuỗi các cuộc biểu tình, Chính phủ của ông Macron đã nghĩ tới việc tách các cải cách về thị trường khỏi các thay đổi về điều kiện làm việc. Hiện nay, bà Borne đang xem xét các kế hoạch dừng việc cho phép các nhân viên do SNCF tuyển dụng được hưởng chế độ đặc biệt mang tên “cheminot” để cải thiện tác phong làm việc. Mặc dù chính phủ đã cam kết sẽ bảo vệ quyền lợi và lương hưu của các công nhân hiện có, công đoàn vẫn đáp trả bằng các chiến dịch đình công không liên tục làm cản trở đáng kể các hoat động vận tải hành khách và hàng hóa từ đầu tháng 4/2018.

“TGV của tương lai”                                        

Trong khi các nhà lãnh đạo của SNCF đã được yêu cầu đưa ra những đề xuất để cắt giảm chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh vào giữa năm 2018 thì chính phủ vẫn tiếp tục kiểm soát đường sắt quốc gia.

Là một phần của bản cập nhật về việc sát nhập Siemens Mobility và Alstom, ngày 22/3/2018, Bộ tưởng Bộ Tài chính Pháp Le Maire cho biết chính phủ kỳ vọng vào đơn hàng trị giá 2,5 tỷ Euro gồm 100 đoàn tàu cao tốc TGV với  Alstom để thay thế các đoàn tàu cao tốc PSE hay Atlantique trước năm 2022-23. Ông cũng dự tính rằng ban điều hành của SNCF Mobilités (Công ty kinh doanh vận tải đường sắt) sẽ ký hợp đồng này vào “cuối tháng 6/2018” mặc dù đơn vị khai thác đường sắt đã đề xuất vào hồi đầu năm nay rằng nếu tiến hành nâng cấp thì sẽ không phải mua mới các đoàn tàu.

Được phát triển theo chương trình “TGV của tương lai” do Alstom và SNCF khởi xướng từ tháng 9/2016, thiết kế của các đoàn tàu mới được dự tính sẽ giảm ít nhất 20% chi phí đầu tư và vận hành cũng như giảm ít nhất 25% năng lượng tiêu thụ. Dự kiến sử dụng loại trục ngắn của đoàn tàu Avelia Liberty mà Alstom đang cung cấp cho Amtrak, những đoàn tàu cao tốc TGV mới sẽ có mô-đun nội thất mới cũng như sức chứa tăng thêm 20% với khoảng 700 khách mỗi đoàn tàu.

Cải tổ lĩnh vực vận tải hàng hóa   

Ngày 16/4 vừa qua, ông Phillipe, bà Borne và ông Nicolas Hulot - Bộ trưởng Bộ Môi trường Pháp đã công bố các biện pháp nhằm vực dậy lĩnh vực kinh doanh vận tải hàng hóa đang thất bại của SNCF.

Gói biện pháp bao gồm hỗ trợ cho vận chuyển hàng hóa đa phương thức và giảm phí sử dụng đường sắt mà theo chính phủ đang “bóp nghẹt” lĩnh vực vận tải hàng hóa. Các bộ trưởng nhấn mạnh rằng qua việc dự định đầu tư “10 triệu Euro/ngày trong vòng 10 năm” cho mạng lưới quốc gia dưới hợp đồng thực hiện với SNCF Réseau (Công ty quản lý KCHTĐS), một phần của số tiền này sẽ được sử dụng cho việc nâng cấp KCHTĐS phục vụ vận tải hàng hóa để có thể vận hành các đoàn tàu dài hơn. Những thay đổi khác sẽ bao gồm việc cung cấp đường tốt hơn cho vận chuyển hàng hóa và chính sách quản lý giao thông linh hoạt hơn.

Trong khi đó, SNCF đã được yêu cầu tạo ra kế hoạch kinh doanh để đưa Fret SNCF (Công ty vận tải hàng hóa đường sắt) quay lại tình hình làm ăn có lãi thông qua việc kết hợp gia tăng lưu lượng giao thông, cải thiện chất lượng dịch vụ, giảm chi phí chung và sử dụng số hóa nhiều hơn. Đơn vị khai thác đường sắt cho rằng việc thay đổi cấu trúc tài chính sẽ đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển bền vững với khả năng hoạt động “tuân theo các quy luật kinh tế và thị trường tài chính”. Đến giữa năm 2020, Fret SNCF sẽ được tái cơ cấu để trở thành công ty con trực thuộc SNCF Mobilities. Việc này được coi là cần thiết để có thể đáp ứng các yêu cầu của Liên minh Châu Âu về minh bạch tài chính được bắt nguồn từ phán quyết của tòa án vào tháng 12/2017 nhưng công đoàn bày tỏ quan ngại rằng việc này có thể dẫn tới tư nhân hóa một phần.

Năm 2015, Fret SNCF nhận được khoản tiền 1.5 tỷ Euro từ quỹ tiền công. Khoản tiền này được thông qua dưới luật hỗ trợ tài chính của Liên minh Châu Âu dưới dạng gói cứu trợ trong tình thế tiến thoái lưỡng nan đi kèm với các cam kết mở cửa thị trường cho cạnh tranh. Từ đó đến nay, tổng nợ của Fret SNCF là 4.3 tỷ Euro, năm 2017 lỗ 120 triệu Euro mặc dù công ty đã cắt giảm số lượng nhân viên từ 15.000 xuống 6.000 người.

Theo Railway Gazette International