Với mục tiêu tập trung mọi tiềm lực để thực hiện tốt chiến lược, quy hoạch phát triển ngành GTVT đường sắt, nhằm tăng năng lực vận tải; tăng thị phần vận tải đáp ứng nhu cầu thị trường; nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải, trong 5 năm qua (2011 - 2015), Tổng công ty ĐSVN đã thực hiện 11 đề tài cấp bộ và 141 đề tài, nhiệm vụ KHCN cấp Tổng công ty trong đó giá trị làm lợi bình quân 427 triệu/đề tài. Bên cạnh đó, các hoạt động phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được cán bộ công nhân viên Tổng công ty tích cực hưởng ứng. Hàng năm có hàng ngàn sáng kiến, cải tiến được áp dụng tại các đơn vị, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần hợp lý hóa sản xuất. Chỉ riêng khối Cơ quan TCT ĐSVN đã có 872 sáng kiến, cải tiến hợp lý hóa trong SXKD.

Hoạt động KH&CN đã tạo ra nhiều hiệu quả tích cực trong hoạt động quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh như: Thông qua việc nghiên cứu, tính toán và sử dụng các nguyên vật liệu có sẵn trong nước để tạo ra các sản phẩm thay thế có tiêu chuẩn và độ bền tương đương với các sản phẩm nhập ngoại nhưng giá thành thấp, từ đó làm giảm chi phí, tăng hiệu quả trong SXKD làm lợi cho doanh nghiệp và Tổng công ty; Giảm sự phụ thuộc vào thiết bị ngoại nhập, giảm thời gian dừng hoạt động của các thiết bị, đáp ứng kịp thời nhu cầu SXKD. Nhiều nghiên cứu hướng đến việc giám sát, quản lý thiết bị, phương tiện vận tải đường sắt từ đó tăng tính an toàn trong chạy tàu, đáp ứng nhu cầu quản lý trong xây dựng kế hoạch và mua sắm của đơn vị. Đặc biệt, kết quả nghiên cứu của một số để tài thuộc lĩnh vực quản lý kinh tế làm cơ sở xây dựng chiến lược, cấu trúc doanh nghiệp đảm bảo khả năng phát triển bền vững, hướng đến thực hiện nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đường sắt trong tương lai. Nhiều kết quả nghiên cứu còn mang lại khả năng dự báo và giải pháp khắc phục để chủ động ứng phó với những biến đổi của môi trường…

Qua hoạt động nghiên cứu đề tài, đội ngũ công nhân và trí thức trong đường sắt gần gũi thực tế hơn, tự tin hơn, dám nghĩ, dám làm và dám đảm nhận những công trình lớn. Tạo điều kiện nâng cao khả năng dễ dàng tiếp cận, chuyển giao và thích nghi với những công nghệ mới trong tương lai khi các dự án lớn về hiện đại hóa Ngành đường sắt được triển khai.                               

Một số thành tựu ứng dụng KHCN tiêu biểu phát huy hiệu quả tích cực trong thực tế sản xuất 5 năm qua như:

• Dự án chế tạo, lắp ráp đầu máy diesel công suất 1.900 mã lực; đóng mới toa xe điều hòa không khí, toa xe khách, toa xe hàng; Áp dụng thiết bị đuôi tàu thay thế cho sử dụng toa xe trưởng tàu và hàng loạt các đề tài liên quan đến thay thế thiết bị nhập ngoại bằng thiết bị do chính ĐSVN tự sản xuất trên các đầu máy như: D19E, D13E, D11H; nghiên cứu, ứng dụng công nghệ RFID trong quản lý toa xe hàng; chế tạo toa xe đạt tiêu chuẩn giao thông tiếp cận....
• Nghiên cứu chế tạo và lắp đặt hàng trăm công trình phòng vệ đường ngang cảnh báo tự động lập trình PLC với giá thành thấp hơn các thiết bị ngoại nhập, có chất lượng làm việc tin cậy và phù hợp với điều kiện Việt Nam; lắp đặt thử nghiệm và lựa chọn thiết kế mẫu cho các đường ngang trang bị thiết bị cảnh báo tự động và đường ngang có người gác cơ giới hóa, nghiên cứu xây dựng các hệ thống giám sát đường ngang tập trung từ xa; ứng dụng công nghệ tiên tiến tiếp cận với tiêu chuẩn đường sắt khu vực và UIC, AAR; lắp đặt thiết bị khống chế tại Ga Hải Vân để tàu qua ga không phải dừng ký thử hãm...
• Tự xây dựng mạng lưới bán vé điện toán; triển khai thành công hệ thống bán vé điện tử và thực hiện nhiều đề tài, công trình áp dụng tích cực công nghệ thông tin để đổi mới công tác quản lý, điều hành và kinh doanh trong nhiều đơn vị thuộc đường sắt...
• Nghiên cứu các giải pháp hợp lý hóa vận tải như: điều chỉnh biểu đồ chạy tàu, điều chỉnh giá vé hợp lý đáp ứng nhu cầu đi lại của hành khách, xây dựng giải pháp khai thác vận tải đường sắt nhằm nâng cao sản lượng, xây dựng, xây dựng hệ thống mái che, ke ga cao, hệ thống biển báo, hướng dẫn khách đi tàu, ứng dụng các trang thiết bị nội thất hiện đại, tiện nghi, công nghệ wifi... để nâng cao chất lượng dịch vụ, hành khách được xã hội ghi nhận...
• Đưa tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001:2008 vào trong quản lý tại các cơ quan và đơn vị; xây dựng các định mức nhiên liệu cho các loại đầu máy; xây dựng quy trình sửa chữa, bảo dưỡng các thiết bị giao thông đường sắt (đầu máy, toa xe, cẩu, chèn đường...); nghiên cứu xây dựng các bài giảng điện tử, xây dựng mô hình, thiết bị giả lập phục vụ đào tạo cho công nhân đường sắt...
• Tổng công ty ĐSVN đã từng bước hiện đại hóa hoạt động thông qua việc ứng dụng các công nghệ mới vào hoạt động như: sử dụng máy tiện mặt lăn bánh xe tại ga Kim Liên, hiện đại hóa hệ thống thông tin tín hiệu điều khiển tập trung kiểu 6502, SSI, hoàn thành và đang đưa vào hoạt động trung tâm điều hành tập trung OCC tại Hà Nội, áp dụng công nghệ mới của Nhật Bản trong xây dựng cầu sắt...vv
• Thử nghiệm sử dụng nhiên liệu Diezel sinh học, ứng dụng các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm; công nghệ khai thác năng lượng mặt trời và sức gió cho phát điện...
• Cuộc thi Sáng tạo Đường sắt Việt Nam được tổ chức hàng năm thời gian qua đã thu hút trên 50 tập thể, cá nhân gửi các đề tài, giải pháp mới về khoa học - công nghệ - quản lý và công nghệ thông tin tham gia trong đó có 45 tập thể, cá nhân được trao giải trong giai đoạn 2011-2015.
• Về lực lượng cán bộ có khả năng tham gia công tác nghiên cứu KHCN, Hiện nay toàn Tổng công ty có 10 tiến sỹ, 224 thạc sỹ và 6.574 đại học trên các lĩnh vực chuyên ngành. Đây là lực lượng cán bộ có truyền thống cần cù, ham học hỏi, tích lũy kinh nghiệm qua thực tiễn, sáng tạo, đã qua đào tạo, có độ tuổi trung bình tương đối trẻ, thuận lợi để tiếp tục tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ để nắm bắt kịp thời sự thay đổi và phát triển của KHCN. Trong giai đoạn 2011-2015, đã có 215 lượt cán bộ của Tổng công ty tham dự các khóa đào tạo tại nước ngoài.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI (Nghị quyết số 20-NQ/TW) về phát triển KHCN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế. Công tác khoa học công nghệ và lực lượng cán bộ làm công tác KH&CN của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã và đang góp sức mình, khẳng định vững chắc vị thế của một phương tiện an toàn thuận tiện, thân thiện với hành khách và chủ hàng, phương tiện kết nối đến  mọi vùng miền đất nước và góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.