Năm 2023, hoạt động SXKD của ngành Đường sắt đã có nhiều chuyển biến tích cực: mạnh dạn triển khai nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo; kinh doanh vận tải bắt đầu có lãi; an toàn GTĐS tiếp tục giảm ở cả 3 tiêu chí; đời sống vật chất, tinh thần người lao động được cải thiện rõ rệt. Hãy cùng nhìn lại 10 sự kiện nổi bật của ngành Đường sắt năm 2023.

1. Thủ tướng Chính phủ dự Lễ ra quân dự án nâng cấp tuyến đường sắt Nha Trang – Sài Gòn.

Ngày 26/1, tại ga Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác của Chính phủ đã dự Lễ ra quân dự án nâng cấp tuyến đường sắt Nha Trang – Sài Gòn. Đây là dự án có tổng chiều dài 411km với mức đầu tư gần 1.099 tỷ đồng nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải cũng như thực hiện Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Việc Thủ tướng dự Lễ khởi công công trình ĐS trong ngày đầu năm mới 2023 ra quân đã thể hiện sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ GTVT, Uỷ ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đối với hoạt động GTVT ĐS nói chung và Tổng công ty ĐSVN nói riêng.

2. Khai trương hoạt động vận tải liên vận quốc tế tại ga Kép

Ngày 18/2/2023 Tổng công ty Đường sắt VN đã chính thức khai trương hoạt động liên vận quốc tế bằng đường sắt tại ga Kép (thị trấn Kép, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang). Việc bổ sung ga Kép là ga liên vận quốc tế là giải pháp nhằm giải tỏa ách tắc hàng hóa tại biên giới và tại 2 ga liên vận quốc tế là Yên Viên và Đồng Đăng, giúp giảm thời gian thông quan hàng hóa... Về lâu dài, sẽ thuận lợi cho việc hình thành một đầu mối trung chuyển hàng hóa cho khu vực tỉnh Bắc Giang và các tỉnh phụ cận, giảm chi phí logistics và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa nhanh chóng, thuận tiện. Sau Bắc Giang, ngành đường sắt đã làm việc với tỉnh Bình Dương để xúc tiến tổ chức lại ga liên vận quốc tế tại ga Sóng Thần, tổ chức các kho ngoại quan ICD, logistics; làm việc với tỉnh Hải Dương để nâng cấp, cải tạo ga Cao Xá trở thành ga liên vận quốc tế và sắp tới sẽ xúc tiến làm việc với nhiều tỉnh, thành khác trong cả nước để hiện thực hoá mục tiêu đưa cửa khẩu hải quan vào sâu trong nội địa.

3. Ra mắt tàu chất lượng cao tuyến Hà Nội – Đà Nẵng

Với mục tiêu không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng và gia tăng các tiện ích phục vụ hành khách, ngày 20/10/2023, Tổng công ty ĐSVN đã tổ chức Lễ ra mắt đoàn tàu chất lượng cao Hà Nội – Đà Nẵng mang số hiệu SE19/20.

Đoàn tàu chất lượng cao đã được đầu tư cải tạo lại với nhận diện riêng và gia tăng tính thẩm mỹ như: Sơn mới và đầu tư một số trang thiết bị nội thất nâng cấp các toa ghế ngồi, toa giường nằm Hệ thống điều hòa được thiết kế để khách có thể tự điều chỉnh nhiệt độ và hướng gió theo nhu cầu. Các tiện ích được cải thiện, giá vé không thay đổi nhằm thu hút hành khách tuyến Hà Nội - Đà Nẵng nhất là với khách du lịch.

Song song với việc đổi mới trang thiết bị và chất lượng phục vụ, dịch vụ trên tàu, tại ga Hà Nội và một số ga lớn, ngành ĐS cũng triển khai đưa vào khai thác phòng đợi VIP . Theo đó, hành khách đi tàu chất lượng cao sẽ được bố trí phòng ngồi đợi tàu và có lối ra ga, lên tàu riêng. Ngoài ra tại ga Hà Nội còn cung cấp dịch vụ cho du khách ngay khi đến hoặc xuống ga có thể thuê xe máy để đi tham quan danh lam thắng cảnh của Thủ đô.

Ngày 22/12/2023 lần đầu tiên trên hành trình tàu du lịch Đà Lạt - Trại Mát cung cấp dịch vụ tổ chức lễ cưới cho khách hàng.

Triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, xây dựng chính sách giá vé linh hoạt, tập trung nâng cao chất lượng phục vụ, thu hút khách hàng… Năm 2023 là năm thứ 2 liên tiếp kinh doanh vận tải ĐS có lãi. 

4. Phong trào “Đường tàu – đường hoa”

Thực hiện mục tiêu xây dựng môi trường ”Xanh - sạch - đẹp”, xây dựng ngành Đường sắt văn minh, hiện đại, năm 2023 Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã phát động phong trào “Đường tàu - Đường hoa”. Với sự phối hợp tích cực của chính quyền các địa phương, phong trào được phát động sâu rộng thu hút sự tham gia đông đảo của NLĐ và nhân dân 34 tỉnh, thành phố có đường sắt đi qua. Với phương châm hành động “Mỗi cung đường - Một loài hoa; Mỗi khu ga - Một điểm đến”, phong trào đã góp phần xây dựng môi trường ĐS bền vững, phát huy tiềm năng khu ga. Theo thống kê đến tháng 12/2023, toàn ngành đã trồng được gần 70 km cây, hoa các loại; thu dọn hàng nghìn tấn rác thải; môi trường khu ga và của người dân dọc 2 bên ĐS đã được cải thiện rõ rệt.

Nằm trong kế hoạch đa dạng hóa các loại hình dịch vụ hỗ trợ vận tải, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách, từ tháng 6/2023, ngành ĐS đã chính thức Khai trương cà phê Hoả xa tại ga Long Biên. Sau hơn 5 tháng đi vào hoạt động, cà phê Hoả xa đã trở thành điểm đến thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước; được đưa vào danh sách những điểm tham quan trên bản đồ du lịch Hà Nội. Cũng trong năm 2023, Đường sắt Việt Nam đã được giới thiệu trong cuốn “Amazing Train Journeys” của Lonely Planet- là ấn phẩm tập hợp những chuyến đi bằng đường sắt vĩ đại nhất thế giới. Trong đó tuyến đường sắt Bắc- Nam của Việt Nam được bình chọn là tuyến đường sắt đẹp nhất, đáng trải nghiệm nhất Thế giới. Đây không chỉ là vinh dự của CBCNVC lao động Ngành ĐS mà còn là niềm tự hào của du lịch Việt Nam trên bản đồ du lịch Thế giới.

5. ATGT Đường sắt: tai nạn giảm cả 3 tiêu chí

Năm 2023, ĐSVN tiếp tục hoàn thành mục tiêu giảm tai nạn giao thông ĐS trên cả 3 tiêu chí. Cụ thể so với cùng kỳ số vụ tai nạn giảm 4,9%, số người chết giảm 2,5% và số người bị thương giảm 6,7%. Để có được kết quả đó, ngành ĐS đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đặc biệt là phối hợp với các tỉnh, thành phố trên cả nước chủ động triển khai Quyết định số 358/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Đề án đảm bảo trật tự hành lang ATGT và xử lý dứt điểm lối đi tự mở qua đường sắt; trong đó có việc rào đóng các lối đi tự mở nguy hiểm. Đến nay đã giảm được 1205 lối đi tự mở băng qua đường sắt.

6. Chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất kinh doanh

Thực hiện chủ trương chuyển đổi số của Đảng và Chính phủ, thời gian qua Tổng công ty ĐSVN đã trọng tâm: chuyển đổi toàn bộ các quy trình nghiệp vụ của các khối sản xuất từ việc cập nhập dữ liệu thủ công sang dữ liệu số; ứng dụng có hiệu quả các phần mềm như: lõi quản trị hàng hóa; hệ thống quản lý văn bản và điều hành Eoffice; cơ báo điện tử; mở rộng và gia tăng các dịch vụ tiện ích; tăng cường việc mở rộng việc quảng bá, truyền thông, tương tác với khách hàng trên các nền tảng số như trên website, ứng dụng di động, mạng xã hội: Zalo, Facebooks, Youtube…. Nghiên cứu phát triển các phần mềm, tiện tích giá trị gia tăng trên các nền tảng dịch vụ của Tổng công ty ĐSVN như: nghiên cứu và thử nghiệm thành công ki-ốt bán vé tự động; ứng dụng mua sắm đặc sản vùng miền trên các đoàn tàu khách thông qua mã QRCode… 

Hiện, Tổng công ty đang tập trung vào việc nghiên cứu giải pháp xây dựng hệ thống mạng LAN nội bộ trên tàu nhằm tạo nền tảng cơ sở hạ tầng mạng cho các hệ thống, phần mềm dịch vụ đáp ứng nhu cầu khách hàng.

7. Mở các lớp Liên kết đào tạo Đại học, Thạc sỹ

Ngày 11/8/2023, Trường Cao đẳng Đường sắt đã Khai giảng 2 lớp Đại học khóa 74 với hình thức vừa làm vừa học, chuyên ngành Công nghệ kỹ thuật Xây dựng cầu-đường sắt và chuyên ngành Quản lý và điều hành vận tải đường sắt, theo chương trình liên kết đào tạo giữa Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải với Trường Cao đẳng Đường sắt. Đồng thời nhà trường còn liên kết mở các lớp đào tạo bảo trì đường sắt, công nghệ hàn ray thuộc Dự án Nâng cao năng lực quản lý An toàn ĐS tại Việt Nam bằng nguồn vốn ODA viện trợ không hoàn lại của chính phủ Hàn Quốc Đặc biệt Trường Cao đẳng ĐS lần đầu tiên liên kết tổ chức thi tuyển lớp đào tạo thạc sỹ, dự kiến khai giảng tháng 1/2024. Đây là một hướng đi mới trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ lao động ngành ĐS; chuẩn bị nhân lực chuyên ngành liên quan phục vụ việc khai thác, vận hành ĐS tốc độ cao của Tổng công ty ĐSVN trong tương lai.

8. Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023

Từ ngày 18 – 28/11/2023, Tổng công ty ĐSVN đã vinh dự đồng hành phối hợp cùng Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức thành công Lễ hội thiết kế, sáng tạo Hà Nội năm 2023 với chủ đề “Dòng chảy”. Trong đó đã tổ chức 60 hoạt động văn hóa, giới thiệu 4 công trình kiến trúc, 20 cuộc trưng bày và triển lãm, chuỗi sự kiện cộng đồng tại nhiều địa điểm như tháp nước Hàng Đậu, Ga Long Biên, Gia Gia Lâm và đặc biệt, không gian sáng tạo chính được đặt tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm. Với lịch sử 142 năm hình thành và phát triển của Đường sắt Việt Nam, đây là lần đầu tiên những “di sản sống” được giới thiệu tới người dân thủ đô và du khách, thu hút được sự quan tâm đặc biệt của dư luận trong nước và quốc tế Nằm trong khuôn khổ của chuỗi hoạt động này, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam còn tổ chức chuyến tàu đặc biệt mang tên "Hành trình Di sản," với hành trình qua các ga Hà Nội – Long Biên – Gia Lâm và nhiều hoạt động âm nhạc trải nghiệm trên tàu, trong 10 ngày diễn ra sự kiện đã phục vụ 26 nghìn lượt du khách đến tham gia Lễ hội.

9. Tháo gỡ vướng mắc về cơ chế; kiện toàn nhân sự cấp cao

Năm 2023, ngành ĐS đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ, Ủy Ban quản lý vốn nhà nước tại Doanh nghiệp, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương, Bộ GTVT và các bộ, ngành liên quan trong việc đề xuất cơ chế, giải pháp tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách như: Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 65 liên quan đến quy định niên hạn đầu máy toa xe ; tháo gỡ vướng mắc trong khai thác tài sản kết cấu hạ tầng ĐS quốc gia; cơ chế giao vốn bảo trì hàng năm… Đặc biệt là hoàn tất quá trình kiện toàn bộ máy nhân sự cấp cao với việc bổ nhiệm 03 chức danh đó là: Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc và Phó TGĐ Tổng công ty ĐSVN. Thực hiện Quy định số 87-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của Đảng ủy cấp trên cơ sở trong doanh nghiệp Nhà nước, Tổng công ty ĐSVN đã hoàn thành việc hợp nhất; ổn định tổ chức, sắp xếp, kiện toàn lại các cơ quan tham mưu, giúp việc của Đảng phù hợp với thực tiễn; đảm bảo đồng bộ với mô hình chung của hệ thống chính trị, phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của tổ chức Đảng trong doanh nghiệp Nhà nước.

10.Thủ tướng Chính phủ biểu dương Tổng công ty ĐSVN

Ngày 14/11/ 2023, tại phiên họp Ban chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ, trực tuyến với các điểm cầu 63 tỉnh, thành phố, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã biểu dương, khen ngợi Tổng công ty ĐSVN về việc đưa vào khai thác tàu chất lượng cao SE19/20; khơi thông ĐS liên vận quốc tế; làm tốt công tác bán vé phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp Tết… Đây là nguồn động viên, cổ vũ tinh thần lớn lao để tập thể cán bộ, công nhân viên, lao động Ngành ĐS tiếp tục đổi mới, linh hoạt, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.